Zapalenie ucha środkowego – rodzaje, objawy, leczenie, ewentualne powikłania

Zapalenie ucha środkowego to jedna z najczęściej występujących infekcji, szczególnie u dzieci. Łatwa do zdiagnozowania i zwykle niegroźna. Nieleczona jednak może doprowadzić do częściowej utraty słuchu, a nawet zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Sprawdź, jakie są objawy zapalenia ucha środkowego oraz jak przebiega leczenie.

Czym jest zapalenie ucha środkowego?

Zapalenie ucha środkowego jest stanem, w którym dochodzi do stanów zapalnych tkanki środkowej części ucha. Ucho środkowe to przestrzeń wewnątrz ucha, która zawiera błonę bębenkową oraz trzy małe kości słuchowe, zwane kosteczkami słuchowymi. Zapalenie ucha środkowego może wystąpić u każdego, jednak najczęściej dotyka dzieci.

Choroba może mieć różne przyczyny, ale najczęściej jest spowodowana infekcją bakteryjną lub wirusową. Infekcja często rozpoczyna się w dolnych drogach oddechowych i może przedostać się do ucha środkowego poprzez trąbkę słuchową, która łączy ucho środkowe z gardłem.

Rodzaje zapalenia ucha

Istnieją dwa główne rodzaje zapalenia ucha środkowego: ostre zapalenie ucha środkowego i przewlekłe zapalenie ucha środkowego:

ostre zapalenie ucha środkowego: jest to nagłe zapalenie ucha środkowego, które zazwyczaj jest spowodowane infekcją bakteryjną. Często występuje u dzieci i może powodować silny ból ucha, gorączkę oraz utratę słuchu.
przewlekłe zapalenie ucha środkowego: ten rodzaj zapalenia ucha środkowego charakteryzuje się nawracającymi lub utrzymującymi się objawami przez dłuższy okres czasu. Przewlekłe zapalenie ucha środkowego może być wynikiem nieprawidłowej wentylacji ucha środkowego lub niedrożności trąbki słuchowej.

Objawy zapalenia ucha środkowego

Objawy zapalenia ucha środkowego mogą się różnić w zależności od rodzaju infekcji oraz wieku pacjenta.

Najczęstsze objawy, które można zaobserwować u osób z zapaleniem ucha środkowego:

ból ucha, który może być łagodny lub silny
zaburzenia słuchu lub uczucie zatkania ucha
wydzielina z ucha (ropna lub śluzowa)
gorączka
ogólne złe samopoczucie
uczucie pełności lub ciśnienia w uchu

Pamiętaj, że przy zapaleniu ucha nie muszą wystąpić wszystkie te objawy. Różnią się one w zależności od stopnia zaawansowania choroby.

Jak przebiega zapalenie ucha środkowego?

Zapalenie ucha środkowego może mieć różny przebieg, ale często zaczyna się od infekcji dróg oddechowych, takich jak przeziębienie lub grypa. Bakterie lub wirusy przedostają się przez trąbkę słuchową do ucha środkowego, gdzie wywołują stan zapalny. To prowadzi do obrzęku błony śluzowej, nadmiernego wydzielania śluzu oraz nagromadzenia płynu w uchu środkowym. Płyn ten może stać się podłożem dla wzrostu bakterii, co prowadzi do infekcji.

Jak diagnozuje się zapalenie ucha środkowego?

Aby postawić diagnozę zapalenia ucha środkowego, lekarz przeprowadzi dokładne badanie pacjenta. Na początek niezbędne jest wykonanie badania laryngologicznego, polegającego na dokładnym obejrzeniu ucha zewnętrznego, błony bębenkowej oraz przewodów słuchowych. Lekarz może użyć specjalnego narzędzia zwanego wziernikiem usznym, aby ocenić stan ucha środkowego i wykluczyć inne możliwe przyczyny objawów.

Podczas badania laryngologicznego lekarz może również ocenić stan przewodów słuchowych i przeprowadzić test naciskowy, który polega na zmianie ciśnienia w uchu w celu oceny ruchomości błony bębenkowej.

Dodatkowo, w niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie badania audiologicznego. Testy słuchowe mogą pomóc ocenić stopień utraty słuchu związanego z zapaleniem ucha środkowego oraz wykluczyć inne schorzenia związane ze słuchem.

Na podstawie wyników tych badań oraz oceny objawów i historii choroby lekarz będzie w stanie postawić diagnozę zapalenia ucha środkowego i zalecić odpowiednie leczenie.

Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem w przypadku pojawienia się objawów sugerujących zapalenie ucha środkowego, takich jak ból ucha, utrata słuchu lub wydzielina z ucha. Tylko lekarz może postawić prawidłową diagnozę i zalecić odpowiednie leczenie.

Potencjalne powikłania zapalenia ucha środkowego

Nieleczone lub nawracające zapalenie ucha środkowego może prowadzić do powikłań. Do najczęstszych należą:

perforacja błony bębenkowej: silny stan zapalny może spowodować pęknięcie błony bębenkowej, co prowadzi do wydostawania się wydzieliny z ucha. Zazwyczaj pęknięcie błony bębenkowej goi się samoistnie po ustąpieniu infekcji.
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych: w niektórych przypadkach bakterie mogą przeniknąć do opon mózgowo-rdzeniowych, co prowadzi do poważnej infekcji nazywanej zapaleniem opon mózgowych.
uszkodzenie struktur ucha środkowego: przewlekłe zapalenie ucha środkowego może prowadzić do uszkodzenia struktur ucha, takich jak kosteczki słuchowe, co może wpływać na słuch.

Jak leczyć zapalenie ucha środkowego?

Leczenie zapalenia ucha środkowego zależy od rodzaju infekcji i jej nasilenia. W przypadku ostrego zapalenia ucha środkowego lekarz może przepisać antybiotyki, aby zwalczyć infekcję bakteryjną. Dodatkowo, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne mogą być zalecane w celu złagodzenia bólu i stanu zapalnego.

W przypadku przewlekłego zapalenia ucha środkowego, konieczne może być przeprowadzenie zabiegu mającego na celu wentylację ucha środkowego lub usunięcie przewlekłego stanu zapalnego. W niektórych przypadkach może być również konieczne usunięcie wytworzonej w wyniku choroby tkanki.

Czy istnieją sposoby zapobiegania zapaleniu ucha środkowego?

Ne ma w 100 procentach skutecznego sposobu na uniknięcie infekcji, można jednak minimalizować ryzyko jej wystąpienia.

Warto unikać dymu tytoniowego. Może on podrażniać błonę śluzową ucha i zwiększać podatność na infekcje.

Zapalenie ucha środkowego jest często spowodowane zakażeniem bakteryjnym lub wirusowym. Unikanie kontaktu z osobami chorymi, szczególnie w okresie przeziębienia lub grypy, może zmniejszyć ryzyko infekcji.

Ponadto pomocne jest regularne mycie rąk oraz utrzymanie higieny osobistej. Dzięki temu zmniejszasz ryzyko styczności z bakteriami i wirusami powodującymi chorobę.