Czym jest bierne palenie i jakie są jego skutki?

Palenie papierosów jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka dla wielu chorób przewlekłych, w tym chorób układu oddechowego i sercowo-naczyniowego. Jednak oprócz osób aktywnie palących, istnieje także grupa osób narażonych na niebezpieczne skutki palenia – bierni palacze. W tym artykule przyjrzymy się, czym jest bierne palenie i jakie są jego skutki dla zdrowia.

Czym jest bierne palenie?

Bierne palenie odnosi się do wdychania dymu papierosowego przez osoby, które nie palą papierosów, ale znajdują się w pobliżu palących. Bierne palenie może mieć miejsce w różnych środowiskach, takich jak domy, miejsca pracy, samochody czy miejsca publiczne.

Skład dymu papierosowego

Dym papierosowy składa się z ponad 7 tysięcy substancji chemicznych, z których ponad 70 jest znanych jako substancje rakotwórcze. Główne składniki dymu papierosowego to:

• Nikotyna – silnie uzależniająca substancja psychoaktywna.
• Tlenek węgla: Gaz toksyczny, który zmniejsza zdolność krwi do transportu tlenu.
• Związki lotne organiczne: Wielopierścieniowe węglowodory, takie jak benzen czy formaldehyd, które są rakotwórcze lub potencjalnie rakotwórcze.
• Metale ciężkie: Takie jak ołów, kadm czy arsen, które są toksyczne dla organizmu [1].

Skutki biernej ekspozycji na dym papierosowy

Bierne palenie może mieć poważne skutki zdrowotne zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci.

Choroby układu oddechowego

Osoby narażone na bierne palenie mają większe ryzyko rozwoju chorób takich jak przewlekłe zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, astma i nawracające infekcje górnych dróg oddechowych [2].

Choroby sercowo-naczyniowe

Wdychanie dymu papierosowego zwiększa ryzyko chorób serca i udaru mózgu u osób biernie palących. Substancje chemiczne zawarte w dymie papierosowym mogą prowadzić do uszkodzenia ścian naczyń krwionośnych, zwiększenia ryzyka zakrzepów i miażdżycy [2].

Bierne palenie a ciąża

W przypadku ciąży bierne wdychanie dymu tytoniowego może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych. Badania naukowe potwierdzają, że narażenie na bierne palenie podczas ciąży może mieć następujące skutki:

• Zwiększone ryzyko poronień.
• Możliwość wystąpienia wad wrodzonych u płodu.
• Zwiększone ryzyko niskiej masy urodzeniowej u noworodków.
• Zwiększone ryzyko nagłej śmierci niemowląt, znanej również jako zespół nagłej śmierci łóżeczkowej [3]

Partner kobiety ciężarnej powinien rozważyć rzucenie palenia dla jej zdrowia oraz dla rozwijającego się płodu.

Bierne palenie u dzieci

Dla dzieci, narażenie na bierne palenie ma szczególnie szkodliwe skutki, powodując różne dolegliwości i istotnie zwiększając ryzyko wystąpienia niektórych chorób. Należą do nich: objawy związane z układem oddechowym, takie jak kaszel, duszność i kichanie; większe ryzyko infekcji dróg oddechowych, takich jak zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc; wzrost ryzyka wystąpienia infekcji ucha, nasilenie objawów astmy [4].

Źródła:

[1] Krawczyk, P., Ramlau, R., Błach, J., Kieszko, R., Roszkowski-Ślisz, K., Kucharczyk, T., … & Milanowski, J. (2021). Czynniki ryzyka i profilaktyka pierwotna raka płuca. Leczenie chorych uzależnionych od palenia tytoniu. Onkologia w Praktyce Klinicznej-Edukacja, 7(3), 160-173.

[2] Kuźmicka, P., Jasińska, M., Grzegorczyk, M., & Karakiewicz, B. (2013). Palenie tytoniu a jakość życia. Medycyna Środowiskowa-Environmental Medicine, 1(16), 43-50.

[3] PAWŁOWSKA-MUC, Agnieszka Konstancja, ŁEPECKA-KLUSEK, Celina, PILEWSKA-KOZAK, Anna Bogusława, STADNICKA, Grażyna and PAŁUCKA, Klaudia. Palenie papierosów w ciąży = Cigarette smoking in pregnancy. Journal of Education, Health and Sport. Online. 12 January 2016. Vol. 6, no. 1, pp. 73-84..

[4] Charzyńska-Gula, M., Kocka, K., Bartoszek, A., Irzmańska-Hudziak, A., & Długosz, M. (2013). Bierne palenie tytoniu jako element świadomości zdrowotnej uczniów–analiza retrospektywna.

Redakcja

Wszystkie wpisy: Redakcja