Kurkuma – właściwości i zastosowanie

Kurkuma, znana również jako „złoto wschodu”, to nie tylko popularna przyprawa kuchenna, ale również roślina o licznych właściwościach zdrowotnych. Od wieków wykorzystywana w ajurwedzie i tradycyjnej medycynie chińskiej. Jej charakterystyczny, intensywny żółty kolor i niepowtarzalny smak sprawiają, że jest nieodłącznym składnikiem wielu dań kuchni wschodniej, a także zdrowych koktajli i napojów. Przyjrzyjmy się bliżej jej właściwościom oraz sposobom na jej wykorzystanie.

Kurkuma – właściwości

Najważniejszym składnikiem aktywnym w kurkumie są kurkuminoidy, z których główny związek to kurkumina. Kurkuminoidy są silnymi przeciwutleniaczami i wykazują działanie przeciwzapalne. To właśnie kurkumina odpowiada za charakterystyczny, intensywny żółty kolor kurkumy.

Kurkuma zawiera także witaminy, w tym witaminę C, witaminę E i witaminy z grupy B. Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem, wspomaga układ odpornościowy i zapobiega uszkodzeniom komórek. Witamina E również pełni rolę przeciwutleniacza, chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym. Witaminy z grupy B są ważne dla metabolizmu energetycznego i zdrowia układu nerwowego.

Przyprawa ta jest źródłem składników mineralnych, takich jak potas, wapń, żelazo, miedź, mangan i cynk. Te minerały odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu organizmu, wpływając m.in. na układ sercowo-naczyniowy, układ nerwowy, krzepnięcie krwi, metabolizm.

Kurkuma zawiera także błonnik, który jest niezbędny dla zdrowego trawienia. Błonnik pomaga utrzymać regularne wypróżnienia, wspiera zdrową florę bakteryjną jelit i reguluje poziom cholesterolu we krwi.

Jest również źródłem fitosteroli, które są roślinnymi związkami chemicznymi przypominającymi strukturę cholesterolu. Fitosterole mogą pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu we krwi i wspierać zdrowie serca.

Kurkuma z pieprzem – na co pomaga?

Kurkuma i pieprz czarny stanowią znakomitą kombinację, jeżeli chodzi o zdrowie. Warto podkreślić, że większość korzyści kurkumy wynika głównie z obecności kurkuminoidów, zwłaszcza kurkuminy. Jednak sama kurkumina ma niską biodostępność w organizmie, co oznacza, że jej pełne korzyści mogą być ograniczone. Dlatego warto łączyć kurkumę z innymi składnikami, takimi jak czarny pieprz, który zawiera piperynę, substancję zwiększającą wchłanianie kurkuminy.

Jak wykorzystać ten wyjątkowy duet w kuchni? Po prostu przyprawiaj swoje ulubione dania kurkumą i świeżo zmielonym pieprzem. Dzięki temu podbijesz nie tylko smak potrawy, ale również jej walory zdrowotne.

Warto zauważyć, że podawanie kurkumy z pieprzem to tylko jeden z wielu sposobów zwiększania jej biodostępności. Inne składniki, takie jak tłuszcze, również mogą poprawić wchłanianie kurkuminy. Dlatego warto rozważyć stosowanie kurkumy w połączeniu, np. oliwą z oliwek lub awokado.

Kurkuma w tabletkach – czy działa?

Kurkuma może być również dostępna w postaci tabletek, proszku lub ekstraktu, który służy do wspierania zdrowia i dolegliwości, takich jak stany zapalne, bóle mięśni i kości, biegunka, alergie, wypadanie włosów oraz astma. Może również pomagać w zmniejszaniu skutków ubocznych chemioterapii. Co ważne, te formy są wygodne w użyciu i dają pewność, że otrzymujemy wystarczającą dawkę.

3 proste przepisy z użyciem kurkumy

Kurkuma Latte

Do szklanki mleka dodaj łyżeczkę mielonego kurkumy, łyżeczkę miodu lub innego słodzidła oraz szczyptę cynamonu. Wymieszać i podgrzać na małym ogniu przez kilka minut.

Kurkumowe ryżowe danie

Składniki:

1 szklanka ryżu basmati
2 szklanki wody
1 łyżeczka kurkumy
1 łyżka masła lub oleju roślinnego
1 cebula, drobno posiekana
2 ząbki czosnku, drobno posiekane
Sól do smaku

Opcjonalnie: posiekana natka pietruszki lub świeża kolendra do dekoracji

Przygotowanie:

W rondlu zagotuj wodę. Dodaj ryż basmati i gotuj na małym ogniu pod przykryciem przez około 15-20 minut, aż ryż wchłonie wodę i będzie miękki.

W międzyczasie w małej misce wymieszaj kurkumę z odrobiną wody, aby utworzyć pastę kurkumową.

W dużym rondlu rozgrzej masło lub olej roślinny na średnim ogniu. Dodaj posiekaną cebulę i czosnek, i smaż przez kilka minut, aż cebula będzie miękka i lekko złocista.

Dodaj pastę kurkumową do rondla z cebulą i czosnkiem. Mieszaj przez chwilę, aby kurkuma uwolniła swoje aromaty.

Dodaj ugotowany ryż do rondla z kurkumą i dobrze wymieszaj, aby ryż równomiernie pokrył się kurkumą.

Dopraw danie solą do smaku i mieszaj delikatnie, aby składniki się połączyły.

Przełóż kurkumowy ryż do misy lub talerza. Posyp posiekaną natką pietruszki lub świeżą kolendrą, aby nadać daniu świeżości i dodatkowego aromatu.

To proste danie z kurkumą i ryżem jest idealne jako zdrowa i aromatyczna przekąska lub jako dodatek do innych dań. Kurkuma nadaje mu piękny, jasnożółty kolor oraz dodaje nie tylko smaku, ale również wiele korzyści zdrowotnych. Możesz również eksperymentować, dodając do tego dania ulubione warzywa, takie jak groszek, marchewka czy papryka, aby nadać mu dodatkowej konsystencji i smaku.

Kurkumowe smoothie z mango i bananem

Składniki:

1 dojrzałe mango, obrane i pokrojone w kostkę
1 dojrzały banan, obrany i pokrojony na kawałki
1 szklanka mleka roślinnego (np. migdałowego, kokosowego lub sojowego)
1 łyżeczka kurkumy
1 łyżeczka miodu lub syropu klonowego (opcjonalnie, do słodzenia)
Sok z połowy limonki (opcjonalnie, dla odświeżenia)
Kilka kostek lodu (opcjonalnie, jeśli chcesz schłodzić smoothie)

Przygotowanie:

W blenderze umieść pokrojone mango i banan. Dodaj mleko roślinne, kurkumę, miód lub syrop klonowy (jeśli używasz) oraz sok z limonki (opcjonalnie).

Zmiksuj wszystkie składniki na gładką i jednolitą masę. Jeśli chcesz, aby smoothie było schłodzone, dodaj również kilka kostek lodu.

Sprawdź smak i dostosuj słodkość lub kwasowość według własnych preferencji. Możesz dodać więcej miodu, syropu klonowego lub soku z limonki, jeśli uważasz, że jest to konieczne.

Gdy smoothie osiągnie pożądaną konsystencję i smak, przelej je do szklanki lub miseczki.

Możesz udekorować smoothie pokrojonym owocem, np. plasterkami mango, i posypać odrobiną kurkumy dla efektu wizualnego.

To kurkumowe smoothie z mango i bananem jest doskonałą propozycją na śniadanie, przekąskę lub orzeźwiający napój w ciągu dnia.